A.NGUYÊN NHÂN :
Bệnh mất ngủ có nhiều lý do mà chúng ta thường gặp như:
1.Do thói quen :
a. Uống nước nhiều trước khi đi ngủ hoặc uống thuốc ngủ với nhiều nước làm cho nửa đêm phải thức giấc để đi tiểu, hoặc lạm dụng thuốc ngủ thành quen thuốc.
b. Ăn cơm tối qúa trễ với thức ăn khó tiêu hoặc có thói quen ăn tối trước khi đi ngủ.
c. Ăn ít để giảm cân, chỉ ăn ngày một bữa, tối bụng đói làm bao tử bào bọt xót dạ ngủ không yên.
d. Ngủ trái giờ, ban ngày ngủ, đêm đi làm, hoặc ban ngày ngủ gà ngủ gật, tổng số giờ ngủ chiếm khoảng 8 giờ một ngày nên đêm không ngủ được.
2.Do thời tiết, môi trường :
a.Thời tiết thay đổi bất thường, nóng hay lạnh qúa ngủ không được, hoặc bị di ứng thời tiết làm khó chịu không thể ngủ được.
b.Ngủ ở nơi lạ chỗ lạ nhà một thời gian tạm bợ không quen, mất tự nhiên không được thoải mái trở thành bệnh mất ngủ hoặc ngủ ở nơi có nhiều tiếng động ồn ào.
3.Do biến đổi tâm lý :
Vui qúa, buồn qúa, giận qúa, sợ qúa, lo nghĩ qúa làm thần kinh qúa hưng phấn hoặc ức chế bất bình thường.
4.Do cơ thể bị bệnh :
Như đau nội ngoại thương hành hạ làm mất ngủ. Do bệnh cao áp huyết máu dồn lên não kích thích thần kinh, hoặc do thiếu máu não không đủ máu nuôi thần kinh làm người bần thần khó ngủ. Do bệnh suyễn khó thở, do xáo trộn tiêu hóa, do thể chất và thần kinh suy nhược....
5.Do lạm dụng thuốc :
Do lạm dụng uống nhiều thứ thuốc để chữa nhiều bệnh một lần, đôi khi các loại thuốc tương phản nhau làm rối loạn thần kinh gây nên bệnh mất ngủ.
B. CÁCH TẬP LUYỆN HƠI THỞ :
Theo lý thuyết của khí công, khi cơ thể có bệnh, đều làm thay đổi nhịp thở sinh học khác với bình thường. Bệnh mất ngủ cũng không ngoại lệ, khi trằn trọc thao thức không ngủ được đã làm xáo trộn nhịp thở sinh học, cần phải tập luyện chỉnh lại hơi thở cho đều.
1. Chuẩn bị :
Trước khi đi ngủ, không uống nước, đi tiêu, tiểu và tắm rửa với nước ấm nóng cho người khỏe khoắn, mặc quần áo rộng. Nằm ngửa thẳng người, đầu không kê gối, chụm hai gót chân, cuốn lưỡi lên vòm họng trên, ngậm miệng bình thường không để người ngoài thấy biết được bộ dạng của mình đang cuốn lưỡi ngậm miệng, mặt bình thản. Tập thở ra hít vào đều bằng mũi để nối mạch âm dương Nhâm-Đốc, trong khi tập, nước miếng trào ra thì nuốt vào , không bị khô cổ, miệng có nước miếng không bị hỏa dồn lên làm đau khô cổ họng, làm nhức đầu và làm tẩu hỏa nhập ma ( dư hỏa ở bộ đầu làm hại thần kinh thành điên cuồng ).
Đặt bàn tay lên hai điểm quan trọng là đan điền thần, ( điểm quy tụ hỏa khí, giữa mỏm xương ức ), và đan điền tinh ( dưới rốn chừng 3-5cm ). Đàn bà đặt tay phải lên đan điền thần, đàn ông đặt tay trái lên đan điền thần, tay kia đặt lên đan điền tinh.
2. Tập nghe hơi thở :
Hai mắt nhắm lại, tai chú ý lắng nghe nơi bụng dưới rốn chỗ đặt bàn tay nơi đan điền tinh. Theo dõi trong thầm lặng, hơi thở bình thường tự nhiên, không cố ý hít vào thở ra, chỉ theo dõi hơi thở tự nhiên nó vào nó ra làm sao. Khi thở vào, chúng ta cảm thấy bụng phồng lên nhẹ, trong đầu ghi nhận là phồng, khi hơi thở ra, ta cảm thấy bụng xẹp xuống, trong đầu ghi nhận là xẹp. Lúc mới đầu tập, hơi thở vào-ra chưa đều, tần số sóng não đang ở giai đoạn làm việc, thuộc sóng béta 13-20 hertz. Cứ để cho tâm tĩnh lặng theo dõi phồng xẹp chừng 5-10 phút cho quen, lúc đó tần số sóng não chuyển sang giai đoạn nghỉ ngơi thuộc sóng alpha 8-13 hertz và ta cảm nhận được hơi thở vào ra phồng xẹp rõ ràng, sau đó chuyển sang giai đoạn kiểm soát hơi thở.
3. Kiểm soát hơi thở :
Kiểm soát hơi thở là thiền còn tỉnh thức thuộc giai đoạn sóng théta 4-7 hertz, đó cũng là ngưỡng cửa của giai đoạn hôn trầm làm buồn ngủ.
Có hai cách kiểm soát hơi thở :
a-Theo dõi hơi thở phồng-xẹp bằng cách đếm ( sổ tức ).
Nhắm mắt ,cuốn lưỡi ngậm miệng, hít thở bằng mũi tự nhiên. Bắt đầu quan sát và kiểm soát hơi thở bằng cách đếm thầm trong đầu. Khi bụng phình lên, ta ghi nhận trong đầu là phồng, khi bụng xẹp, ta ghi nhận trong đầu là xẹp và đếm thầm là 1 lần, rồi tiếp tục cứ mỗi lần theo dõi hơi thở vào hơi thở ra đếm thầm phồng-xẹp 2, rồi phồng-xẹp 3, phồng-xẹp 4, phồng-xẹp 5, phồng-xẹp 6, phồng-xẹp 7, phồng-xẹp 8, phồng-xẹp 9, phồng-xẹp 10, rồi đếm trở lại từ phồng-xẹp 1 tới phồng-xẹp 10 nhiều lần.
Nhớ rằng không cố ý hít vào, không cố ý thở ra, hơi thở lúc nào cũng tự nhiên như người đang ngủ, nó thở xong thì mình đếm thầm để kiểm soát nó thở được như vậy bao nhiêu lần, chứ không phải là mình đếm cho nó thở, vì làm như vậy là cố ý dùng sức để ép hơi thở sẽ bị mệt, hụt hơi, thần kinh căng thẳng, tần số sóng não lại tăng thành giai đoạn sóng béta 13-20 hertz là tần số thức khi đang làm việc, thay vì giảm xuống tình trạng hôn trầm thuộc sóng theta 4-7 hertz để từ từ vào giấc ngủ sâu thuộc giai đoạn sóng delta 1-3 hertz.
Cứ theo dõi hơi thở đều đều, sóng não xuống thấp dần thiếp vào giấc ngủ. Nếu trong đêm bị thức giấc, lại tập theo dõi hơi thở để duy trì lại sóng théta 4-7 hertz sẽ mau rơi vào giai đoạn hôn trầm đến giấc ngủ sâu.
b.Theo dõi hơi thở bằng một chu kỳ đều :
Chúng ta có thể tập thở theo một chu kỳ nhất định với nhịp thở sinh học 5-5.,Áp dụng hai câu thơ hay hai câu hát loại 5 chữ . Khi đọc hay hát thầm mỗi câu sẽ kéo dài trong 5 giây đồng hồ, cứ 5 giây hít vào, 5 giây thở ra đều đặn tạo ra nhịp thở sinh học 5-5.
Thí dụ chọn câu :
Thở, vào, tâm, tĩnh, lặng.
Thở, ra, miệng, mỉm, cười.
Nhắm mắt, cuốn lưỡi, ngậm miệng, hít thở bình thường, ở thì hít vào, trong đầu đọc nhẩm : thở, vào, tâm, tĩnh, lặng. Nhớ là thở tự nhiên, đọc làm sao cho năm chữ theo kịp cho trùng với hơi thở, hơi thở không theo lệnh câu đọc, mà câu đọc phải theo ăn nhịp với hơi thở . Khi thở ra ,đọc câu : thở, ra, miệng, mỉm, cười cũng phải ăn nhịp vừa hết hơi thở ra, mới đầu hơi thở ngắn thì câu đọc phải nhanh cho kịp bằng với hơi thở,( nhịp thở sinh học là 3-3, tức là một hơi thở vào-ra dài 6 giây ), tiêu chuẩn lý tưởng là nhịp sinh học 5-5, tức là một hơi thở vào-ra dài 10 giây ,trong một phút thở được 6 hơi, sẽ tự chữa được rất nhiều bệnh. Tiếp tục luyện thầm câu đọc và hơi thở trùng nhau, liên tục, đều đặn, không ngừng nghỉ. Cùng lúc tập trung ý, nghĩ đến lòng bàn tay dưới nơi đan điền tinh ,nghe và theo dõi xem lòng bàn tay ấy ấm nóng chưa, hay bụng sôi và kêu lọc ọc chưa.
Khi còn tỉnh thức để theo dõi hơi thở và câu đọc là đang tập khí công tự chữa bệnh, nếu không có bệnh cơ thể sẽ tăng tính hấp thụ và chuyển hoá thức ăn ra khí huyết làm tăng hồng cầu, tăng cường hệ miễm nhiễm, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết, sinh dục..
Nếu không tỉnh thức mà rơi vào hôn trầm ,tức là hai tay buông lơi, không đọc câu theo hơi thở, chúng ta sẽ rơi vào giấc ngủ từ từ chỉ chừng 30 phút tập đúng.
C-NHỮNG DIẾN TIẾN KỲ LẠ KHI THEO DÕI HƠI THỞ :
Bài tập theo dõi đếm hơi thở có thể tập ban ngày dùng để tự chữa bệnh, hay khi bị mệt mỏi căng thẳng thần kinh, cần phải tập để tinh thần thư giãn phục hồi sức khỏe. Ngay cả khi mất ngủ kinh niên, thay vì nằm thao thức trằn trọc suốt nhiều đêm khiến mặt mày hốc hác tiều tụy, tinh thần suy nhược, hãy tập theo dõi hơi thở ,biến dưỡng căn bản giảm không làm tiêu hao nhiều năng lượng mà khí huyết lại lưu thông dễ dàng.
Tập trong 30 phút, nghe thấy bụng sôi, những hơi bị ngăn nghẹn ở lồng ngực đi xuống, mình cảm thấy thở được nhiều hơn trước, từ bụng trên có cái gì chuyển xuống bụng dưới giúp tiêu hóa tốt, ăn biết ngon, mau đói, dễ tiêu, nghe bụng ấm rồi dần dần cơ thể ấm, cứ tập sẽ khám phá ra tai nghe rõ hơn, cảm thấy có nhịp đập của mạch máu dưới lòng bàn tay, thỉnh thoảng nghe nó nhảy một cái, tập trung ý vào lòng bàn tay nghe cho kỹ hơn, cảm nhận nó đập mạnh hơn, nhiều lần hơn, đều hơn, rồi phân biệt được mạch trong bụng đập, nghe nữa càng lúc càng rõ tiếng đập của động mạch bụng đập to dần nghe ‘ bịch, bịch ‘, nghe chán rồi chúng ta rơi vào giấc ngủ sâu, êm đềm, không mộng mị khi tỉnh dậy thì trời đã sáng lúc nào không hay.
Một thí dụ dễ thấy từ sóng béta đến théta làm thư giãn thần kinh gân cơ trong trường hợp con chúng ta ham chơi qúa khuya, sự hoạt động hưng phấn thần kinh tạo ra sóng béta, chúng ta bắt nó đi ngủ, nó vẫn còn ham chơi không thể nào ngủ được. Nhưng nếu chúng ta bắt nó ngồi yên một chỗ không cho đi ngủ, không cho chơi chạy nhảy nô đùa nữa, sóng não đổi sang sóng alpha là tình trạng nghỉ ngơi, làm nó sẽ chán và ngủ gục dễ rơi vào trạng thái sóng thêta, thần kinh thư giãn, chân tay mềm rũ, bế nó vào giường ngủ chúng ta cảm thấy chân tay nó vô lực không còn cứng như lúc nó thức. Hoặc như một người thợ máy khi đứng làm việc tự nhiên chân vô lực, té ngã xuống, không phải là chân yếu mà do buồn ngủ gục, điều đó chứng tỏ hệ thần kinh điều chỉnh tự động từ giai đoạn làm việc qúa độ ( sóng béta )sang giai đoạn thư giãn ( sóng théta ).
Vậy khi chúng ta chủ động tập thở đi vào được giai đoạn sóng théta để ngủ được thì bệnh đau nhức thần kinh, cơ bắp, xương, gân, cốt, đau nhức do tổn thương tạng phủ sẽ biến mất mà không cần phải dùng nhiều đến thuốc như trong lúc thức. Ngược lại, nếu cơ thể không ngủ được, do đau đớn khi mang bệnh, lại lạm dụng thuốc giảm đau, hoặc dùng thuốc chữa bệnh kích thích thần kinh hưng phấn sẽ làm tê liệt sự nhạy cảm thần kinh mất tính chủ động điều chỉnh tự chữa bệnh.
D. CÁC PHƯƠNG PHÁP KHÁC :
Để bổ sung phương pháp chữa bệnh mất ngủ kinh niên bằng cách tập thở khí công ( phần tĩnh công ), chúng ta cũng cần phải tập thể dục khí công (phần động công) chúng tôi sẽ nói đến ở một bài viết khác.
Bài tập theo dõi hơi thở trên dùng cho người lớn tuổi, thể lực yếu, bị bệnh mất ngủ kinh niên.
Người trẻ tuổi nếu vì lý do gì bị mất ngủ, có thể bớt làm việc bằng trí óc, chịu khó vận động cơ thể như đánh quần vợt, bơi lội, chạy bộ, ném bóng, đánh cầu.. làm cho khí huyết lưu thông. Tắm nước nóng trước khi đi ngủ.
Có một thanh niên mất ngủ 15 năm phải uống thuốc ngủ mỗI tối mà vẫn không ngủ được, trằn trọc suốt đêm suy nghĩ, thần kinh bị ám ảnh lo sợ cho rằng đã có người hãm hại đầu độc bằng thuốc hại thần kinh khi thời gian còn đi làm chưa bị bệnh tâm thần. Bệnh nhân thông minh, kiến thức rộng, khỏe mạnh, yêu cầu tôi giúp cho ngủ được.
Tôi giao điều kiện trước khi chữa bệnh theo bài tập trên, bệnh nhân phải thức liên tục 2 tuần lễ không được ngủ. Bệnh nhân nhận lời vì cho là quá dễ đối với mình. Qủa thật dễ nếu để bệnh nhân tự do tâm viên ý mã thì hoạt động sóng não lúc nào cũng thuộc sóng béta. Tôi giao điều kiện phải thực hiện những chỉ dẫn sau đây rồi mớI chữa :
1-Tối 8-10 giờ chạy bộ quanh công viên nhiều vòng ( khoảng 10 km ) để làm suy giảm thần kinh hưng phấn, sóng béta sẽ giảm.
2-Tắm nước nóng trước khi đi nằm cho khí huyết lưu thông .
3-Để đèn đọc sách, thức suốt đêm đọc một loại sách không ưa thích, khó đọc khó nhớ như một quyển kinh chữ latin hoặc chữ phạn, nếu thông minh phải học thuộc lòng trong một đêm một đoạn hay nhiều đoạn, mục đích giết thì giờ qua đêm tập không ngủ, chứ không được nghỉ để nghĩ chuyện khác, dù chán cũng không được bỏ cuộc, làm như vậy để ức chế thần kinh khiến cơ thể mỏi mệt tự động cần nghỉ ngơi thư giãn thì sóng théta sẽ đến.
Kết qủa một tuần lễ sau bệnh nhân đến tuyên bố thua cuộc, vì hôm đầu, tính háo thắng khiến tinh thần tập trung để học thuộc những câu kinh làm thần kinh qúa ức chế sinh mệt mỏi tự động thư giãn nghỉ ngơi, đã rơi vào hôn trầm, ngủ được liên tiếp 2 giờ mới thức lại. Ngày hôm sau số giờ ngủ tăng lên, đến cuối tuần tăng lên được 6 giờ ngủ mà không thuộc được hết quyển kinh. Và cũng do thói quen không thích đọc kinh sách, mỗi tối khi phải học thuộc kinh, thần kinh bị ức chế để cột tâm vào một việc giống như phương pháp thiền định, thần kinh trở nên đối kháng, tự động sóng não điều chỉnh giúp cơ thể thư giãn rơi vào sóng théta nhanh hơn.
Áp dụng phương pháp trên đây là phương pháp ức chế thần kinh để tạo phản xạ thần kinh chống đối tự động thành thư giãn. Còn phương pháp tập thở là định tâm an thần giúp thân tâm an lạc, đi vào giấc ngủ êm đềm, giúp cơ thể chúng ta tự động điều chỉnh được sự khí hóa của lục phủ ngũ tạng phòng chống bệnh tật, tăng cường sức đề kháng, phát triển trí thông minh, tăng cường trí nhớ,giúp chúng ta nhìn đời bằng một khía cạnh lạc quan, yêu đời và vị tha hơn.
E- CHỮA BỆNH MẤT NGỦ BẰNG ĂN UỐNG
Ngoài ra chúng ta có thể dùng luân phiên thay đổi các loại món ăn thay thuốc giúp ngủ ngon như :
a- Bệnh mất ngủ do nhiệt chứng, dương chứng , máu cao :
1-Canh củ sen thịt heo nạc :
Nấu canh củ sen 300g hầm với thịt nạc heo 100g, lấy nước uống mỗi tối, giúp an thần, ngủ ngon.
2-Canh hạt sen :
Nấu canh hạt sen tuơi bỏ tim 100g, thịt nạc heo 50g, với giá đậu xanh, nêm nếm cho vừa ăn.
3-Cháo nếp đậu xanh :
Nãu cháo gạo nếp 100g, đậu xanh 50g, hạt sen 50g, sườn heo 200g nêm nếm vừa ăn.
4-Cháo củ mài , tim heo :
Nãu cháo gạo tẻ 100g, tim heo 1 qủa, hạt sen 50g, củ mài tươi 100g nêm nếm vừa ăn.
5-Nước uống hoa nhài :
Dùng hoa nhài tươi hay khô 10 cái pha với 1 ly nước sôi 250cc, ngâm sau 15 phút là dùng được, uống trước khi đi ngủ.
6-Nước táo nhân hoa cúc :
Hạt táo nhân mua ở tiệm thuốc bắc 30 hạt, cúc áo hoa vàng 10 cái, nấu với 300cc nước cho sôi, uống trước khi đi ngủ.
7-Nước tâm sen, lá dâu :
Tâm sen, lá dâu khô mỗI thứ 3-5g nấu với 300 cc nước cho sôi, uống trước khi đi ngủ.
b- Bệnh mất ngủ do hàn chứng, âm chứng, thiếu máu, áp huyết thấp :
1-Canh bí đỏ :
Nấu 200g bí đỏ với 100g nạc heo, nêm nếm vừa ăn.
2-Cháo bí đỏ :
Nãu cháo gạo nếp 100g, bí đỏ già 200g, hạt sen 50g, sườn heo 200g, nêm nếm vừa ăn.
3-Nước long nhãn :
Nấu long nhãn khô 10g, mạch môn 5g với 300 cc nước, đun sôi, uống trước khi đi ngủ.
4-Nước long nhãn tâm sen :
Nếu không biết người thuộc hàn hay nhiệt, nấu long nhãn, mạch môn, tâm sen, táo nhân, mỗi thứ 5g với 300cc nước, đun sôi, uống trước khi đi ngủ.
doducngoc
